Bryzgiel
Bryzgiel - wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Nowinka na południowym brzegu jeziora Wigry. Wieś założyli na początku XVIII wieku kameduli z Wigier i była ona wioską rybacką. Nazwa miejscowości wzięła się od rodziny smolarzy, Bryzglów, ze wsi Tobołowo. W roku 1740 miejscowość została przekształcona w wieś czynszową.
Po trzecim rozbiorze Polski Bryzgiel znalazł się w zaborze pruskim. Prusacy w 1796 roku skonfiskowali dobra kamedułów wigierskich tworząc tu ekonomię królów pruskich.
W latach 1807-1815 Bryzgiel znalazł się w Księstwie Warszawskim, w departamencie łomżyńskim, powiecie wigierskim.
W latach 1815-1915 wieś była w zaborze rosyjskim.
W związku z uwłaszczeniem chłopów w Królestwie Polskim w 1864 roku, grunty zostały bardzo rozdrobnione i kilkanaście lat po tym doszło do ich scalania.
Scalania na Suwalszczyźnie odbywały się już w 1875 roku, ale w Bryzglu komasację rozpoczęto dopiero w 1928 roku.
W okresie międzywojennym istotną rolę w życiu mieszkańców pełniło rybołówstwo. Pozwalało na zdobycie pożywienia bez względu na porę roku. Niektóre z nadwigierskich miejscowości posiadały nadane ukazem carskim tzw. "brzegowe". Prawo legalizowało łowienie ryb przez mieszkańców przy swoim odcinku. W Bryzglu brzegowe dotyczyło prawdopodobnie 1350 metrów. Mieszkańcy mogli legalnie łowić ryby w miejscach, gdzie woda w jeziorze sięgała po szyję.
W jakimś czasie oprócz Bryzgla położonego nad jeziorem Wigry, powstała kolonia na zachód od wsi Monkinie, około 2 km od Bryzgla właściwego. Mieszkało tam około 10 rodzin.
Podczas II wojny światowej rzędowa zabudowa wsi została spalona.
