Poleski Park Narodowy

Aktualna powierzchnia parku wynosi 9762 ha, w tym lasy zajmują 4780 ha a wody i nieużytki (w tym najcenniejsze bagna) 2088 ha. Idea powstania parku narodowego na Polesiu powstała w 1959 r. W latach 1966-1982 na omawianym obszarze powstały cztery rezerwaty przyrody, a w roku 1982 Poleski Park Krajobrazowy.

Geologia, krajobraz:
Park położony jest w zachodniej części Polesia graniczącego od południa z Wyżyną Lubelską, od północy z Podlasiem i od zachodu z Mazowszem. Park w całości leży w obrębie Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, stanowiącego południową część Polesia Lubelskiego. Jest to obszar strefy kontaktowej dwóch wielkich jednostek strukturalnych Europy: Niżu Środkowoeuropejskiego i Niżu Wschodniobałtyckiego. Teren parku to namiastka tundry bądź lasotundry, wysunięta najdalej na południowy-zachód Europy.
Rzeźba parku jest równinna. Po ustąpieniu zlodowacenia środkowopolskiego na obszarze tym było olbrzymie jezioro. Spływały do niego wody z wolnej od lodu Wyżyny Lubelskiej i następowało jego wypłycanie. Na terenie parku dominują równiny akumulacji organicznej powstałe w holocenie. Osobliwością parku jest kompleks węglanowych torfowisk niskich Bagno Bubnów, Bagno Staw i część Torfowiska Orłowskiego.

Roślinność:
W parku występuje 928 gatunków roślin naczyniowych, z których 170 to gatunki rzadkie, a 60 podlega ochronie gatunkowej. Znaczną ich część stanowią rośliny północne (140 gatunków), wśród których są m.in. takie jak: brzoza niska, wierzby (lapońska i borówkolistna), turzyce (strunowa, torfowa i bagienna), gnidosz królewski, rosiczka długolistna, bagnica torfowa i lepnica litewska. Florę atlantycką reprezentuje 25 gatunków, z których najciekawszymi są: wywłócznik skrętoległy, wąkrota zwyczajna i mięsożerna aldrowanda pęcherzykowata. Przez park przebiega granica zasięgu 150 gatunków roślin. Najbardziej charakterystycznymi dla parku zbiorowiskami roślinnymi są torfowiska: niskie, przejściowe i wysokie. Lasy tworzą brzeziny bagienne i ubogie bory sosnowe, a w podtopionych wodą zagłębieniach olsy. Tło stanowią najliczniej występujące zbiorowiska wodne i szuwarowe.
Ogólem na obszarze parku wyróżniono 208 zespołów roślinnych, z których większość to nieleśne. Licznie występują gatunki roślin borealnych: brzoza niska, wierzba lapońska i borówkolistna, rosiczki. Na Bagnie Bubnów i Staw występuje wiele chronionych i rzadkich gatunków roślin, spotykanych w znacznych ilościach, a niekiedy nawet masowo. Należą do nich m.in: goździk pyszny, goryczka wąskolistna i gorzkawa, kosatka kielichowata, kosaciec syberyjski, storczyki, nasięźrzał pospolity, grzybień północny, groszek błotny, pływacz średni, tłustosz dwubarwny, dzwonecznik wonny.

Zwierzęta:
Na obszarze parku żyje 21 gatunków ryb, w tym głównie: karp, lin, karaś, płoć, wzdręga, szczupak, okoń, węgorz oraz niezwykle rzadka, chroniona - strzebla przekopowa. Spotkać można tam 12 gatunków płazów. Z 6 gatunków gadów na szczególną uwagę zasługuje żółw błotny, mający jedno z większych stanowisk w Europie.
Najlepiej poznane są ptaki. Spośród 146 lęgowych gatunków 17 jest silnie zagrożonych. Większość ptaków spotykanych w parku związana jest z siedliskami podmokłymi i wodnymi. Najcenniejsze gatunki to: zalatujące - orzeł przedni, orzeł bielik i orlik grubodzioby oraz lęgowe - orlik krzykliwy, żuraw, brodźce (krzykliwy i samotny), gęś gęgawa, puchacz i bocian czarny. Z 35 gatunków ssaków na uwagę zasługują: smużka, nietoperz - karlik większy, gronostaj, wydra, łoś, wilk oraz niedawno reintrodukowany bóbr.
W kompleksie Bagno Bubnów i Staw występuje 87 gatunków ptaków, z których 40 to lęgowe, 10 prawdopodobnie gniazdujące, a pozostałe to zalatujące. Spośród wszystkich gatunków lęgowych Bagna Bubnów i Staw na szczególną uwagę zasługuje wodniczka. Jej liczebność oszacowano na 239 śpiewających samców. Czyni to z omawianego obiektu jedno z najbogatszych stanowisk tego gatunku w Polsce. Do osobliwości ornitologicznych omawianych torfowisk należą także m.in: kulik wielki i dubelt. Najliczniejszym zaś ptakiem drapieżnym jest coraz rzadszy w Polsce błotniak popielaty. Na omawianych bagnach gnieżdżą się także: sowa błotna, brodziec krwawodzioby, rycyk, cietrzew, wodnik, kropiatka, błotniak stawowy, błotniak zbożowy, pustułka, brzęczak, świerszczak, remiz, dziwonia i inne. Omawiane torfowiska odgrywają dużą rolę w okresie przelotów ptaków, zwłaszcza wiosną są miejscem odpoczynku i żerowania wielu gatunków kaczek, łysek i łabędzi oraz licznych żurawi i ptaków siewkowatych.

Zagrożenia i turystyka:
Ekosystemy bagienne i torfowiskowe, jakie dominują w parku, są wrażliwe na zmiany środowiskowe oraz narażone na szereg zewnętrznych czynników w tym zmiany stosunków wodnych i chemizację rolnictwa. Znaczne straty w przyrodzie omawianego terenu wyrządziły przeprowadzone w przeszłości melioracje wodne. Szczególnie dużym zagrożeniem dla omawinych ekosystemów jest rozwój przemysłu wydobywczego w pobliskim Lubelskim Zagłębiu Węglowym oddalonym o 1,5 km od strefy ochronnej parku, rozwijająca się turystyka oraz wypalanie łąk i torfowisk.
Park ma dobrze przygotowaną infrastrukturę turystyczną (szlaki, ścieżki dydaktyczne itp). Jest on jednak rzadko odwiedzany przez turystów. W miejscowości Załucze Stare znajduje się ośrodek dydaktyczno - muzealny z muzeum PPN.